Aanraakspanning speelt een hoofdrol als je praat over elektrische veiligheid, spanning, stroom, weerstand en schakelingen. Het draait om situaties waarin levende wezens een gevaarlijke elektrische spanning ervaren door aanraking van verschillende delen, bijvoorbeeld bij defecte installaties of blootliggende kabels.
Denk aan risico’s zoals elektrische schokken, aardlekschakelaars, isolatie, foutstroom, potentiaalverschil en beschermingsmaatregelen. Wil je weten welke gevaren eraan vastzitten, hoe je contactspanning herkent en hoe goede aarding en zekeringen kunnen beschermen? Dit onderwerp raakt iedereen die werkt met elektriciteit, dus het begrijpen van aanraakspanning is geen overbodige luxe.
Wat is aanraakspanning?
Aanraakspanning is de elektrische spanning die je voelt als je een elektrisch onderdeel of apparaat aanraakt dat niet goed geaard is. Dit kan gevaarlijk zijn, want zelfs een kleine spanning kan schokken geven. Philips, Siemens en ABB ontwikkelden veel veilige schakelaars en aardlekschakelaars om aanraakspanning te voorkomen. In woningen, scholen en bedrijfsgebouwen speelt aanraakspanning vooral een rol bij defecte installaties of bij het ontbreken van goede aarding.
Hoe ontstaat aanraakspanning?
Aanraakspanning ontstaat als er een elektrisch lek is, bijvoorbeeld door beschadigde isolatie of als de aarde niet werkt. Hierdoor loopt er stroom via jouw lichaam naar de aarde wanneer je het apparaat of de installatie aanraakt. In Nederland letten instanties zoals NEN en installateurs op het beperken en controleren van aanraakspanning volgens de NEN1010-norm.
- Slechte isolatie: Oude of beschadigde bekabeling laat stroom lekken, wat aanraakspanning veroorzaakt.
- Aarding ontbreekt: Als de aardpen of aardleiding niet goed werkt, is er risico op spanning bij aanraking.
Gevaren en gevolgen van aanraakspanning
Wanneer je aanraakspanning aanraakt, kan je een schok voelen. Dit kan variëren van licht prikken tot levensgevaarlijk, afhankelijk van de hoogte van de spanning en hoelang je contact maakt. Veel bedrijven, waaronder TÜV Nederland en Kiwa, testen installaties op veiligheid om ongelukken te voorkomen.
- Licht lichamelijk letsel: Een tintelend gevoel of schrikreactie bij aanraking van metalen delen.
- Ernstig lichamelijk letsel: Spierkrampen, hartritmestoornissen of zelfs dodelijke gevolgen bij hoge aanraakspanningen.
Voorkomen van aanraakspanning
Bescherming tegen aanraakspanning regel je door goede aarding, juiste installatie van aardlekschakelaars en toepassing van moderne installatietechniek van Schneider Electric, Eaton of Hager. Elektriciens volgen keuringsrichtlijnen als NEN3140 en gebruiken testapparatuur van Fluke of Megger om installaties veilig te houden.
Aanraakspanning meten in jouw woning
Een elektricien meet aanraakspanning met speciale spanningsmeters om te zorgen dat jouw installatie voldoet aan de wettelijke eisen. Heb je vragen of twijfel je over jouw elektrische installatie? Of wil je bijvoorbeeld meer weten over een veiligere elektrische installatie voor je woning? Lees dan verder over hoe je jouw elektrische installatie optimaal veilig laat maken.